شیر پیستونی نمونه ای از مدل های مختلف شیر آلات در بازار است که از آن به منظور کنترل فشار و جریان سیالات مختلف به کار گرفته می شود. همان طور که از نام این شیر نیز بر می آید کنترل فشار و جریال سیال با استفاده از عمل رفت و برگشتی پیستون می باشد.

شیر پیستونی، شیر های بازدارنده از جریان برگشتی است که برای جلوگیری از حرکت ماده سیال از جریان حرکتی عقب به سیستم فرآیند حیاتی طراحی شده است در نتیجه اجازه عبور سیالات را تنها در یک جهت می دهند و در زمانی که مایع در لوله در جهت عکس حرکت می کند به صورت اتوماتیک مانع از بازگشت جریان (جریان معکوس) می گردد.

معمولا این نوع از شیر ها در دسته شیر های نیمه اتومات قرار دارند به گونه ای برای قطع و وصل کردن نیازی به استفاده از نیروی دست نمی باشد. این شیر ها در غالب صنایعی که پمپ در آن ها به کار می رود یافت می شوند. شیر های پیستونی علاوه بر کنترل و تنظیم مایعات برای هوا، گاز، بخار و یا سایر مواد نیز مورد استفاده قرار می گیرد. از ویژگی های این مدل از شیر ها قطع و وصل کامل جریان، کنترل مقدار و فشار جریان عبوری، کنترل مسیر عبوری، کنترل و ایمن نگه داشتن دستگاه های تحت فشار است.